Saturday, June 25, 2011

म त हिडिरहें चुपचाप एक्लै







म त हिडिरहें चुपचाप एक्लै

बाटो जता-जता थियो

कहिले हाँसिरहें

कहिले रोईरहें

जस्तो जस्तो परिबेश थियो ।


आँधी आए कति कति

बाढी भेल संग-संगै

ठेस लागे अनगिन्ती

गहिरा गहिरा चोट संगै

मेट्दै प्यास आँशुहरुले

तिर्खा थियो त्यही गन्तब्य

म त हिडिरहें....



थिए आफन्त तर थिएनन् कोही

प्यारो मेरो दुखी जिन्दगी

घाम त थियो

र छाँया नि थियो

तर कतै कतै नै माया थिएन

अझै बाँच्ने केही बिश्वास लिएर

ति सुदुर सम्झनाको निश्वास लिएर

म त हिडिरहें ......

(२०६६मंसिर ३

Friday, June 24, 2011

सुन्दर काँठः उस्तै कामको चटारो


धुलो धुवाको आतङ्क र शहरी कोलाहल भन्दा अलिकति मात्रै पर । चारैतिर हरियाली नै हरियाली । बसन्तले पाइला टेकेको शुन्दर शान्त ठाउँ । अलि–अलि गर्मी तर हरियो रुखहरुबाट बहने सिर्सिरे चिसो हावाको स्पर्श । नजिकैको जंगलबाट झरेको स्वच्छ पिउने पानी । काफल चरीको ‘कुक्कु’ र कोइलीको कुहु–कुहुको आनन्द दायी आवाज । अनि त्यस्तै ग्रामीण निस्वार्थ मुस्कान ।
यस्तै–यस्तै भेटियो रिङ्रोडबाट करिब ११ किलोमिटर पर ललितपुरको लामाटार गा.वि.स.मा । खेतभरी हरीया गहुँ लह–लह झुलेका छन् । पहेलपुर जौ काट्नलाई ठिक्क बेला भएको छ । कतै आलु खन्ने समय भएको छ भने कतै च्याउ टिप्ने प्रायः बारीभरी बाँसको टहरो बनाइएका छन् । धेरैजसो किसानहरु बारीभरी छरिएका छन् मकै र तरकारी लगाउन ।
प्रकृतिको आनन्दमा रम्दै–रम्दै गर्दा आकस्मिक रुपमा भेटिनु भयो कृषक मुकुन्द प्रसाद घिमिरे । हिउँद पछि अब बर्खामास लाग्दैछ । वहाँ आफ्नो बारीमा कम्पोष्ट मल छरेर खनजोत गर्दै हुनुहुन्थ्यो । गोलभेडा लगाउन करिब ६ हजार खर्चेर बाँसको एउटा टहरो बनाई सक्नुभएको उहाँले ५ सय ओटा गोलभँेडाको विरुवा लगाउने योजना बनाउनुभएको रहेछ । मकै लगाउनु र गोलभेँडा लगाउनुमा कुनमा बढी फाइदा हुन्छ त ? घिमिरे भन्नुहुन्छ– “मकैबाट त्यै ८÷१० हजार मात्र हुने ठाउँमा यसरी गोलभेँडा लगाउँदा ३० देखि ३५ हजारसम्म हुँदोरहेछ ।” उहाँले गत वर्ष देखि कृषि विज्ञको सल्लाहमा “सिर्जना” जातको गोलभेँडा खेती गर्दै आउनुभएको रहेछ । उहाँको अनुभवमा यो जातको गोलभेँडामा रोगव्याधी निकै कम लाग्ने गर्दछ ।
कृषक घिमिरेका अनुसार लामाटार गाविस वडा नं. ५ र ६ मा करिब एक सय घरले यसरी टहरो बनाएर व्यावसायीक रुपमा गोलभेँडा खेती गर्दै आएका छन् । वहाँ भन्नुहुन्छ –“जेठमा लगाएको गोलभेँडा असार अन्तिमबाट पुषसम्म निरन्तर फलिरहन्छ । बजारको पनि दुःख छैन । कालीमाटीबाट घरमै लिन आउँछन् ।” जहाँ गोलभेँडा लगायत बेमौसमी तरकारी काउली, बन्दा, खुर्सानी, मूला लगायतको खेती गर्न किसानहरु जुटिरहेका भेटिन्छन् । बारीभरी तरकारी खेती गर्नका लागि बाँसको टहरो निर्माण गर्न थुप्रै किसान व्यस्त देखिन्छन् । लामाटार गाविस वडा नं. ६ निवासी कृषक रेणुका घिमिरेले भने गएको पौषदेखि करिब ५० हजार लगानी गरेर च्याउ खेती शुरु गर्नुभएको रहेछ । पुरै कालो प्लाष्टिकले छोपिएको एउटा ठूलो टहरोभित्र परालबाट उत्पादित च्याउ त्यहीबाट बिक्री हुन थालेको पनि ३ महिना भइसकेको छ ।
उहाँ भन्नुहुन्छ –“अहिलेसम्म लगभग लगानी उठीसक्यो । अब उत्पादन हुने च्याउबाट भने फाइदा निस्कन्छ । घरमै आइपुग्ने व्यापारीले किलोको ५०÷६० रुपियाँमा लैजान्छन् । टाढा बजारमा आफैले पु¥याउन सके फाइदा त बढी नै हुन्थ्यो ।”
सोही ठाउँका सन्तोष प्याकुरेलले भने २५ हजार लगानीको च्याउखेतीबाट हेटौंडासम्म बजार विस्तार गरी साँढे ३ लाखसम्म आम्दानी गर्न सफल हुनुभएको रहेछ । वडा नं. ६ मा करिब १० घर जतिले व्यावसायीक च्याउखेती गरेका रहेछन् भने च्याउको मूख्य बजार ललितपुरको लगनखेल लगायत काठमाडौंका मूख्य तरकारी बजार हुन् ।
सो क्षेत्रका कृषकहरु संगठित भई ‘राधा कृष्ण उच्च मूल्य तरकारी तथा फलफूल समूह लामाटार–६’ को स्थापना पनि गरेका रहेछन् । उक्त समूह मार्फत गाउँमा सामूहिक रुपमा तरकारी तथा फलफूल खेती गर्ने, बजार प्रवद्र्धन गर्ने, नयाँ उन्नत जातका तरकारी एवं फलफूल लगाउने जस्ता कार्यहरु हुँदै आइरहेको रहेछ ।
उपत्यकामा बेला–बेला तरकारीको अभाव हुन्छ । मूल्य वृद्धिले आकास चुम्छ । शहर छेउ–छाउका काँठ क्षेत्रका किसानहरु यसरी नै सक्रिय हुने हो भने, आफ्नो गाउँ–ठाउँको हावापानी मिल्दो व्यावसायिक रुपमा तरकारी खेती गर्ने हो भने एकातिर उपभोक्ताले अनि अर्कोतिर उत्पादक दुवे पक्षले राहत पाउने थिए । वास्तवमै काँठ क्षेत्र शुन्दर छ, जतिबेला पनि कामकै चटारो छ, परिश्रम बढी छ जसले शहरबासीलाई तरकारी, दुध लगायत खाद्यान्न उपलब्ध गराई सहयोग पु¥याईरहेकै छ ।

हजुरबाको गेम




सरोज र सुमन दाजुभाई हुन । दुई बर्षको उमेर अन्तर भएपनि उनीहरु जुम्ल्याहा जस्तै देखिन्छन । उनीहरुको स्कूल पनि एउटै भएकाले सधैँ संगै स्कूल जाने आउने गर्छन । उनीहरुको बुवा एउटा नीजि अस्पतालमा पिउन पदमा जागिरे हुनुहुन्छ । उहाँको एउटा सुन्दर सपना छ –सरोज र सुमन दुबैलाई धेरै पढाएर डाक्टर बनाउने ।
पढाइमा मद्धत पुगोस भनेर उहाँले ठिक्कको मेच टेबुल लगायत आवश्यक कापी किताब पनि किनिदिनुभएको थियो । साथै उनीहरुको पढाइलाई थप सहयोग पुगोस भनेर एउटा कम्प्युटर पनि किनिदिनु भएको थियो । सरोज र सुमनलाई समयको महत्व सिकाउदै उहाँले उनीहरु पढ्ने कोठामा पढ्ने–लेख्ने र खेल्ने समय तालिका पनि बनाएर टाँसिदिनुभएको थियो ।
तर उहाँले सोचे जस्तो चाँही भएन । किनकी सरोज र सुमनलाई पढ्न–लेख्न भन्दा पनि कम्प्युटरमा गेम खेल्न औधी रमाइलो लाग्थ्यो । कम्प्युटरमा गेम खेल्न अल्छि लाग्यो भने उनीहरु कार्टून आउने च्यानल लगाएर टि.भी. अगाडी खित्तित्तित्त हाँस्दै रमाँउथे । कहिलेकाँही त साथीहरुको घरबाट कार्टून चित्रको सिडी, डिभीडी नै ल्याएर टि.भीमा कार्टून हेरेरै समय कटाँउथे ।
एक दिनको कुरा हो । बिहानै उनीहरुको घरमा एउटा फोन आयो । फोन स्कूलको प्रिन्सिपल सरले गर्नुभएको रहेछ । प्रिन्सिपल सर सँग कुरा गरिसकेपछी सरोज र सुमनलाई उनीहरुको बुवाले हकार्दै बोलाउनुभयो । अनि बेस्सरी गाली गर्न थाल्नुभयो–“नालायकहरु ! तिमीहरु अचेल होमवर्क गर्दैनौँ रे ! अरु नै साथीको कापीबाट सारेर मात्रै बुझाँउछौ रे ! त्यो पनि कहिले काँही मात्र रे ! अब सधैँ यस्तै गर्ने हो भने तिमीहरुलाई स्कूलबाट सजाँय हुन्छ रे !” उहाँ यति भनेर रिसाँउदै आफ्नो काममा लाग्नुभयो ।
बुवाले बेस्सरी गाली गरेपछी भने उनीहरुलाई साँच्चिकै डर लागेर आयो । हुन पनि कम्प्युटरमा गेम खेलीरहने अनि टि.भीमा कार्टून हेरीरहने गर्नाले उनहिरुको आँखामा पनि समस्या बढ्दै थियो । अर्कोतिर उनीहरु होमवर्क पनि पूरा गर्दैनथेँ । एक दिन त स्कूलमा निर्मला मिसले होमवर्क नगरेको भनेर नराम्रो सँग गाली पनि गर्नुभएको थियो ।
यस घटनापछी उनीहरुले तीन–चार दिन त राम्रैसँग पढे अनि होमवर्क पनि आफैले मिहेनत गरेर गरे । तर पनि “पल्केको तिल्के, घरी–घरी मिल्के” भनेझै उनीहरुलाई कम्प्युटरमा दिनभरी गेम खेल्न पाए हुन्थ्यो भन्ने चाहीँ लागिरहन्थ्यो ।
बुवाको गाली खाएको चार–पाँच दिन पछि एक दिनको कुरा हो । त्यस दिन उनीहरुको बुवा बिहानै अस्पतालमा डिउटीको लागि हिडिसक्नुभएको थियो । बुवा बिहानै हिँडेको थाहा पाएपछी दुबै जना साह्रै रमाए–“आहा ! अब मज्जाले कम्प्युटरमा गेम खेल्नुपर्छ”। उनीहरुले दगुर्दै गएर कोठामा कम्प्युटर अन गरे । कम्प्युटर त एउटा मात्र थियो तर उनीहरु दुई जना थिए । सुमनलाई बन्दुक हान्ने हिरो र भिलेनको थ्रीडि गेम मन पथ्र्यो भने सरोजलाई बाटोमा कार कुदाउने । उनीहरु म पहिला खेल्छु–म पहिला खेल्छु भनेर एक अर्कालाई भन्न थाले । उनीहरु दुबैजना आफूनै पहिला गेम खेल्न चाहन्थेँ । म पहिला खेल्छु भन्दा भन्दै दुबैजना कुटाकुट नै गर्न थाले । झगडा गर्दा सुमन भँइमा पछारियो अनि उ ठुलो स्वरले कंकलाशब्द गरेर रुन थाल्यो ।
उनीहरुको हजुरबुवा धुप बालेर पुजा पाठ गर्दै हुनुहुन्थ्यो । सुमन रोएको सुनेर उहाँ तुरुन्तै कोठामा आउनुभयो । अलि–अलि रिसाँउदै “बिहान–बिहानै के को दन्तबजान गरेको” भनेर सोध्नुभयो । उनीहरु दुबै जनाले एक–अर्कालाई देखाउदै उसले मलाई गेम खेल्न दिएन भन्दै गुनासो गर्न थाले । त्यसपछी हजुरबाले भन्नुभयो–“पर्ख ! आज म तिमीहरुलाई कस्तो गेम खेलाउछु हेर न । म पूजा त सकूँ । तिमीहरुलाई मैले जान्या छु ।” उहाँ यति भनेर पूजा कोठातिर लाग्नुभयो ।
हजुरबाले त्यसो भनेपछी दुबैजना डरले थर्कमान भएर चुप लागे । पूजा गर्न बिथोलेको भनेर बुढाले मार्छन कि क्याहो भनेर उनीहरु साह्रै डराए । उनीहरुको हजुरबा पहिला आर्मीमा हुनुहुन्थ्यो । साठ्ठी वर्ष उमेरको भएपनि उहाँ सधै हृष्ठपृष्ठ र स्वस्थ देखिनुहुन्थ्यो ।
एकछिन पछी हजुरबा आउनुभयो र दुबैको हात समाएर आँगनमा पु¥याउनुभयो । पल्लो घरको रोशनलाई पनि बोलाउनुभयो । अनि तीन जनालाई लाइन लगाएर गोडा फाट, सत्रक, दायाँ घुम–बाँया घुम भन्दै शारीरिक गेम पो खेलाउन थाल्नुभयो । हजुरबाले उनीहरुलाई पुस–अप, चिन–अप, सिट–अप जस्ता गेम पनि सिकाउनुभयो । एक छिन अघि सम्म हजुरबासँग डराएका उनीहरु हाँस्दै रमाउन थाले । आधा घण्टा जति तेस्तो गेम खेलेपछी हजुरबाले भन्नुभयो–“अब प्रत्येक बिहान आधा घण्टा वा एक घण्टा यस्तै गेम खेल्ने अनि पढ्ने बुझ्यौ ? कम्प्यूटरमा गेम चाँही शनिबार मात्रै पालै–पालो एकछिन खेल्ने । लौ जाओ अब, मिलेर पढ्ने लेख्ने काम गर ।”
हजुरबाले गेम खेलाएर यसो भनेपछी उनीहरु पढ्न लेख्न थाले । अर्को दिन पनि उनीहरुले हजुरबा सँग यसरी नै गेम खेले । छिमेकबाट अरु दुई–तीन जना साथीहरु थपिए । यस्तो शारीरिक ब्यायाम गरेर पढ्दा–लेख्दा उनीहरुलाई आफ्नो स्मरणशक्ति बढेको जस्तो, शरीर हलुको भएको जस्तो अनुभव भयो । एक दिन हजुरबाले उनीहरुलाई कराँते वा तेक्वान्दो खेलाउने ठाँउमा भर्ना गरिदिने भनेपछी उनीहरु साह्रै खुसी भएका छन् । कक्षामा पनि सरोज र सुमन अरु साथीहरु भन्दा पनि स्मार्ट बन्न थालेका छन् । अहिले उनीहरुले थाहा पाए– कम्प्युटरमा खेलीने गेम भन्दा त हजुरबाले सिकाएको शारीरिक गेम नै धेरै असल रहेछ ।

Wednesday, June 15, 2011

कि संबिधान–कि छोरी


स्याडस्टोनले बी.ए. पास गरेछ । बिहान म उठ्दा डेरामा बस्ने प्रत्येक छिमेकीहरुलाई मिठाई बाँड्न समेत भ्याइसकेछ उसले । मिठाई पनि कहाँ तिलको लड्डु हो र ? एक–एक डल्ला म.म. । भेज खानेलाई भेज बफ खानेलाई बफ । मैले यहाँलाई यो जानकारी गराइरहनु पर्दैन कि स्याडस्टोन र म.म. एक अर्काका परिपुरक हुन भनेर ।
उठेर मुख धुँदै थिँए । उ एउटा गित गुन–गुनाउदैँ थियो–
छोरी देउ....छोरी देउ
छोरी देउ लौन मलाई
रेशमी..रेशमी..रेशमी
रेशमी अंगालोले बेरीदेउन मलाई
“अच्छा स्याडे ! तँ आज यस्तो रोमान्टिक किन हँ ?” मैले भनेँ । स्याडस्टोनले चिया दिँदै सुस्तरी भन्यो–“ मैले बी.ए. पास गरेँ थाहा छैन तँलाई , अब बिहे पनि पास गर्नु प¥यो नी ? त्यसैले पल्लो कोठाको त्यो बुढाले सुन्ने गरी गा’को । त्यसकी छोरी क्या च्वाँक छे यार !” मैले भनेँ– “तँ पनि महाँको कन्याराशी हुन लागिस यार !” उसले रिसाउदै भन्यो–“उसको बाउले खै हामीलाई संबिधान दिएको ? सभासद हो नी उसको बाउ । अब त्यो बुढाले कि मलाई छोरी दिनुपर्छ बिक नयाँ संबिधान ।”
स्याडस्टोन दिँउसो कहाँ जान्छ मलाई थाहा हुन्न । त्यो साँझ म एक्लै टिभी हेर्दै थिँए । आश्र्चय ! म एउटा घोर ठुलो आश्र्चयमा परेँ । टेलिभिजनमा त स्याडस्टोन देखियो । पुरै सडक जाम गरेर उ एउटा जुलुसमा भाषण गरिरहेको थियो–
आदरणिय उत्पीडित यूवा साथीहरु,
हाम्रो संगठन उत्पीडित अबिवाहित यूवा संञ्जाल यि सभासद सभासदनी सँग के कुराको जोडदार माग गर्दछ भने– हामीलाई छिटो भन्दा छिटो संबिधान देउ । यदी समयमा संबिधान दिन सक्दैनौँ भने तिमीहरुका छोरीहरु वा तिमीहरुका आसेपासे, नातागोताका तरुनी छोरीहरु, हामी अबिवाहित यूवाहरुलाई कन्यादान गर ।
जोडदार ताली बज्छ, स्याडस्टोन एक पलक मुस्कुराएर फेरी औंला उचालेर भाषण गर्न थाल्छ । उसलाई चारैतिरबाट क्यामेराहरुले निसाना लगाइरहेका थिए । “साथीहरु, म अझै के भन्न चाहन्छु भने–हामीले आन्दोलनमा लड्दै पढ्दै बी. ए. पास ग¥यौं, हामीले टायरको गन्ध सुँघ्दै एम.ए ग¥यौँ । हुनेवाला ससुरा बाहरु लाई छोरी देउ भन्दा–“जब देशमा नयाँ संबिधान बन्छ, तब तपाँईलाई छोरी पक्का” भन्ने गर्छन । उनीहरु भन्छन्–“के छ तिम्रो सरकारी जागिर ? के छ तिम्रो राजनीतिक हैसियत ? वा तिमी कुन डन संग आबद्ध छौ” ? यस्ता तिखा बचनले घाइते भएका सारा यूवाहरु अब चुप लागेर बस्नु हुन्न । अब हामीलाई छिट्टै संबिधान चाहिन्छ । यदी समयमै संबिधान दिन सक्दैनन् भने यिनिहरुले हामीलाई छोरी दिनुपर्छ” ।
टेलिभिजनमा उसको यति भनाई राखेपछि समाचार बाचिकाले भनिन्– भोली उत्पीडीत यूवा संञ्जालको आयोजनामा उपत्यका बन्द हुनेछ ।
उफ ! फेरी बन्द ।
भोली हिँडेरै अफिस पुग्नुपर्ने भो । कोठामा त आओस त्यो स्याडे ! एक लात जमाइनछु भने । कत्ति न नेता भएको । टि.भी. बन्द गरिदिँए र सुँते अनि पुगेँ एउटा स्वप्नलोकमा–
एउटा चिटिक्क परेको बिलासी कोठा । जहाँ ठुलो ऐना, त्यस वरीपरी मेकअपका सामानहरु बग्रेल्ती छन् । भित्तामा सभासद् ज्यूको ठुलो फ्रेममा गाला फुलाएर मुस्कुराइरहेको फोटो छ । एउटी यूवती लामो सिल्की केश, बदामे गाजलु आँखा, टिमिक्क परेको भेष्ट र स्कटमा सजिएकी छे । प्राय शहरमा यस्ता यूवतीलाई च्वाँक शब्दद्धारा संबोधन गर्ने गरिन्छ । तर अहिले उनको त्यो अनुहार भरी चिन्ताका फेयर एण्ड लब्ली पोतिएको थियो । वर्तमान राजनीतिक दुश्चक्रका कारण वा भनौँ स्याडस्टोन नेतृत्वको उत्पीडित अविवाहित यूवा सञ्जालका कारण उनी नजरबन्दमा जस्तै परेकी थिइ ।
उ कोठाको एउटा देवीको चित्र अगाडी क्वाँ..क्वाँ.. रुँदै हात जोडेर याचना गरीरहेकी थिई– “म किन सभासदकी छोरी भएँ ? हे सन्तोषी माता प्लिज मलाई सन्तोष पार । मेरो ड्याडीले संबिधान बनाइस्येन भन्दैमा हाम्रो अधिकार खोस्न यि मोराहरुलाई कसले अधिकार दियो ? यिनिहरुको डँडाल्नो भाँच्न किन पुलिसहरु अघि नसरेका ? हे मातेश्वरी सन्तोषी, तिमीलाई कोटी–कोटी नमस्कार छ । हामी सभासदका छोरीहरुलाई यि लफङ्गा मोराहरुबाट मुक्त पारीदेउ । तिमीलाई कोटी–कोटी नमस्कार छ । धुप र दियो बाली । उस्लाई पाँउ अचाक्ली मिठो लाग्थ्यो । सन्तोषीमाता अमिलो स्वादको घोर बिरोधी हुनाले उ पाँउ समेत त्यागेर भक्तिभावमा लीन भैरहन्थी । पूजा पाठ सकेर झ्यालबाहिर हेरी । बाहिर उत्पीडित अविवाहित यूवा सञ्जालका कार्यकर्ताहरुको जुलुस नारा लगाइरहेको थियो–
कि त छोरी देउ
कि त संबिधान
एउटा कस्तो स्थीति सिर्जना भयो भने सारा सभासदका छोरीहरु घरभित्रै लुकेर बस्नुपर्ने बाध्यतामा परे । बाहिर निस्किए उत्पीडित यूवा सञ्जालका कार्यकर्ताहरुले अपहरण गरेर भए पनि बिहे गर्न थाले । उनीहरु बाटो घाटोमा असुरक्षित हुन थालेपछि एकातिर सरकारले सभासदका एक छोरी बराबर दुई जना सशस्त्र प्रहरी गार्ड उपलब्ध गराउने निर्णय गर्दै थियो भने अर्कोतिर तरुनी केटी सबहे गर्न पाइन्छ भन्दै चालिस–पैतालिस कटेका अविवाहित कुमारहरु पनि सो सञ्वालको सदस्य बन्दै जुलुसमा सहभागी हुँदै थिए ।

प्रत्येक सभासदका निवास अगाडी उक्त अविवाहित यूवा जत्था कि संबिधान देउ कि छोरी भन्दै नारा लगाउदै निरन्तर धर्नामा बसेपछी पुलिसका लौराहरुका कन्सीरीका रौँ तातेर आउन थाल्यो । जुलुसमाथि भटाभट पुलिसका लौराहरु बजारिन थाले । अश्रुग्याँस प्रहार भयो । स्याडस्टोन सबैभन्दा अग्रपंतिमा थियो । उसको टाउकोमा लगातार पुलिसले लाठी हानन थाल्यो । रगताम्मे भएको स्याडस्टोन चिच्याँउदै भुँईमा ढल्यो । म पनि बेस्सरी चिच्याएछु–“स्याडस्टोन”! मेरो स्वप्न यात्रा भंग भयो । बिहान पो भैसकेछ ।
ढोकामा अशान्तिका खबरले भरीएको शान्तिपुर दैनिक आइसकेको रहेछ । मुख पृष्टमै स्याडस्टोनलाई साथीहरुले काँधमा बोकेको, फूलमालाले ढपक्कै ढाकिएको फोटो सहित यस्तो समाचार छापिएको थियो–
उत्पीडित अविवाहित यूवा संजालका अध्यक्ष स्याडस्टोनलाई एक बरिष्ट सभासदकी छोरी दिने निर्णय भएपछी दुई साता लामो आन्दोलन रोकिने भएको छ । आन्दोलनकारी र सभासदहरु सहित साँझ होटल हायतमा बसेको बैठकले अबको दश बर्षमा पनि संबिधान बन्ने संभावना नभएको कारण एक बुँदे सम्झौता गर्दै स्याडस्टोनलाई बेहुलो बनाउने निर्णय गरेको हो । अर्कातिर संगठनमाथि स्याडस्टोनले गद्धारी गरेको भन्दैै एक समुहले उहँका हुनेवाला ससुराको पुत्ला जलाउदै आन्दोलन नरोकिने जनाएको छ । साथै..........
जे भएपनि उ अब सभासदको ज्वाँई हुने भयो । म पनि सभासदको ज्वाँइको साथी हुने भएँ । यही नातामा अब कसो एउटा भन्याजस्तो जागिर नपाइएला त ? यही सोच्दै, खुसीले रमाउदै चिया पकाउदै थिँए म । ढोकामा टुप्लुक्क स्याडस्टोन आइपुग्यो । अबिरले रात्ताम्मे भएको, फुलको माला लगाएको उसलाई बधाई दिँए । उसले भन्यो– “थ्याङ्क्यु यार, थ्याङ्क्यु भेरी मच, तर एउटा कुरा दुख नमान है?”
मैले भनेँ–“के कुरा” ?
उसले भन्यो–“तीन दिन पछी मेरो धुमधाम सँग बिहे हुँदैछ । तँ अब अर्कै कोठा खोजेर बस् । भोली सम्म खोजीसक्नु । तेरो सामान जति छ, मिलाएर लैजानु ।”
उ यति भनेर हिँडिहाल्यो । म छाँगाबाट खसेजस्तो भएँ । अब कहाँ खोज्ने डेरा ? संबिधान समयमै नबनेको सारा पीडाको थुप्रो त मै माथि पो खनियो । सायद समयमै संबिधान बनेको भए माथिका जस्ता घटनाक्रमहरु घट्ने थिएनन् र आज मैले यसरी डेरा खोज्न भौँतारीनु पर्ने थिएन । ए हजुर ! छ कतै तपाइहरुको आस–पास तिर एउटा डेरा ? भए लौन यसमा इमेल गर्दिनुस–jrshambhu@yahoo.com

हाँसो

कतिपय अबस्था यस्तै हुन्छ । कल्पना गरिएको समय भन्दा वर आइपुगिदिन्छ जिवन... हाँसो र आँशु यस्ता चिज हुन जसको कहिल्यै मिलन हुँदैन । च्याटमा ...

Saturday, June 25, 2011

म त हिडिरहें चुपचाप एक्लै







म त हिडिरहें चुपचाप एक्लै

बाटो जता-जता थियो

कहिले हाँसिरहें

कहिले रोईरहें

जस्तो जस्तो परिबेश थियो ।


आँधी आए कति कति

बाढी भेल संग-संगै

ठेस लागे अनगिन्ती

गहिरा गहिरा चोट संगै

मेट्दै प्यास आँशुहरुले

तिर्खा थियो त्यही गन्तब्य

म त हिडिरहें....



थिए आफन्त तर थिएनन् कोही

प्यारो मेरो दुखी जिन्दगी

घाम त थियो

र छाँया नि थियो

तर कतै कतै नै माया थिएन

अझै बाँच्ने केही बिश्वास लिएर

ति सुदुर सम्झनाको निश्वास लिएर

म त हिडिरहें ......

(२०६६मंसिर ३

Friday, June 24, 2011

सुन्दर काँठः उस्तै कामको चटारो


धुलो धुवाको आतङ्क र शहरी कोलाहल भन्दा अलिकति मात्रै पर । चारैतिर हरियाली नै हरियाली । बसन्तले पाइला टेकेको शुन्दर शान्त ठाउँ । अलि–अलि गर्मी तर हरियो रुखहरुबाट बहने सिर्सिरे चिसो हावाको स्पर्श । नजिकैको जंगलबाट झरेको स्वच्छ पिउने पानी । काफल चरीको ‘कुक्कु’ र कोइलीको कुहु–कुहुको आनन्द दायी आवाज । अनि त्यस्तै ग्रामीण निस्वार्थ मुस्कान ।
यस्तै–यस्तै भेटियो रिङ्रोडबाट करिब ११ किलोमिटर पर ललितपुरको लामाटार गा.वि.स.मा । खेतभरी हरीया गहुँ लह–लह झुलेका छन् । पहेलपुर जौ काट्नलाई ठिक्क बेला भएको छ । कतै आलु खन्ने समय भएको छ भने कतै च्याउ टिप्ने प्रायः बारीभरी बाँसको टहरो बनाइएका छन् । धेरैजसो किसानहरु बारीभरी छरिएका छन् मकै र तरकारी लगाउन ।
प्रकृतिको आनन्दमा रम्दै–रम्दै गर्दा आकस्मिक रुपमा भेटिनु भयो कृषक मुकुन्द प्रसाद घिमिरे । हिउँद पछि अब बर्खामास लाग्दैछ । वहाँ आफ्नो बारीमा कम्पोष्ट मल छरेर खनजोत गर्दै हुनुहुन्थ्यो । गोलभेडा लगाउन करिब ६ हजार खर्चेर बाँसको एउटा टहरो बनाई सक्नुभएको उहाँले ५ सय ओटा गोलभँेडाको विरुवा लगाउने योजना बनाउनुभएको रहेछ । मकै लगाउनु र गोलभेँडा लगाउनुमा कुनमा बढी फाइदा हुन्छ त ? घिमिरे भन्नुहुन्छ– “मकैबाट त्यै ८÷१० हजार मात्र हुने ठाउँमा यसरी गोलभेँडा लगाउँदा ३० देखि ३५ हजारसम्म हुँदोरहेछ ।” उहाँले गत वर्ष देखि कृषि विज्ञको सल्लाहमा “सिर्जना” जातको गोलभेँडा खेती गर्दै आउनुभएको रहेछ । उहाँको अनुभवमा यो जातको गोलभेँडामा रोगव्याधी निकै कम लाग्ने गर्दछ ।
कृषक घिमिरेका अनुसार लामाटार गाविस वडा नं. ५ र ६ मा करिब एक सय घरले यसरी टहरो बनाएर व्यावसायीक रुपमा गोलभेँडा खेती गर्दै आएका छन् । वहाँ भन्नुहुन्छ –“जेठमा लगाएको गोलभेँडा असार अन्तिमबाट पुषसम्म निरन्तर फलिरहन्छ । बजारको पनि दुःख छैन । कालीमाटीबाट घरमै लिन आउँछन् ।” जहाँ गोलभेँडा लगायत बेमौसमी तरकारी काउली, बन्दा, खुर्सानी, मूला लगायतको खेती गर्न किसानहरु जुटिरहेका भेटिन्छन् । बारीभरी तरकारी खेती गर्नका लागि बाँसको टहरो निर्माण गर्न थुप्रै किसान व्यस्त देखिन्छन् । लामाटार गाविस वडा नं. ६ निवासी कृषक रेणुका घिमिरेले भने गएको पौषदेखि करिब ५० हजार लगानी गरेर च्याउ खेती शुरु गर्नुभएको रहेछ । पुरै कालो प्लाष्टिकले छोपिएको एउटा ठूलो टहरोभित्र परालबाट उत्पादित च्याउ त्यहीबाट बिक्री हुन थालेको पनि ३ महिना भइसकेको छ ।
उहाँ भन्नुहुन्छ –“अहिलेसम्म लगभग लगानी उठीसक्यो । अब उत्पादन हुने च्याउबाट भने फाइदा निस्कन्छ । घरमै आइपुग्ने व्यापारीले किलोको ५०÷६० रुपियाँमा लैजान्छन् । टाढा बजारमा आफैले पु¥याउन सके फाइदा त बढी नै हुन्थ्यो ।”
सोही ठाउँका सन्तोष प्याकुरेलले भने २५ हजार लगानीको च्याउखेतीबाट हेटौंडासम्म बजार विस्तार गरी साँढे ३ लाखसम्म आम्दानी गर्न सफल हुनुभएको रहेछ । वडा नं. ६ मा करिब १० घर जतिले व्यावसायीक च्याउखेती गरेका रहेछन् भने च्याउको मूख्य बजार ललितपुरको लगनखेल लगायत काठमाडौंका मूख्य तरकारी बजार हुन् ।
सो क्षेत्रका कृषकहरु संगठित भई ‘राधा कृष्ण उच्च मूल्य तरकारी तथा फलफूल समूह लामाटार–६’ को स्थापना पनि गरेका रहेछन् । उक्त समूह मार्फत गाउँमा सामूहिक रुपमा तरकारी तथा फलफूल खेती गर्ने, बजार प्रवद्र्धन गर्ने, नयाँ उन्नत जातका तरकारी एवं फलफूल लगाउने जस्ता कार्यहरु हुँदै आइरहेको रहेछ ।
उपत्यकामा बेला–बेला तरकारीको अभाव हुन्छ । मूल्य वृद्धिले आकास चुम्छ । शहर छेउ–छाउका काँठ क्षेत्रका किसानहरु यसरी नै सक्रिय हुने हो भने, आफ्नो गाउँ–ठाउँको हावापानी मिल्दो व्यावसायिक रुपमा तरकारी खेती गर्ने हो भने एकातिर उपभोक्ताले अनि अर्कोतिर उत्पादक दुवे पक्षले राहत पाउने थिए । वास्तवमै काँठ क्षेत्र शुन्दर छ, जतिबेला पनि कामकै चटारो छ, परिश्रम बढी छ जसले शहरबासीलाई तरकारी, दुध लगायत खाद्यान्न उपलब्ध गराई सहयोग पु¥याईरहेकै छ ।

हजुरबाको गेम




सरोज र सुमन दाजुभाई हुन । दुई बर्षको उमेर अन्तर भएपनि उनीहरु जुम्ल्याहा जस्तै देखिन्छन । उनीहरुको स्कूल पनि एउटै भएकाले सधैँ संगै स्कूल जाने आउने गर्छन । उनीहरुको बुवा एउटा नीजि अस्पतालमा पिउन पदमा जागिरे हुनुहुन्छ । उहाँको एउटा सुन्दर सपना छ –सरोज र सुमन दुबैलाई धेरै पढाएर डाक्टर बनाउने ।
पढाइमा मद्धत पुगोस भनेर उहाँले ठिक्कको मेच टेबुल लगायत आवश्यक कापी किताब पनि किनिदिनुभएको थियो । साथै उनीहरुको पढाइलाई थप सहयोग पुगोस भनेर एउटा कम्प्युटर पनि किनिदिनु भएको थियो । सरोज र सुमनलाई समयको महत्व सिकाउदै उहाँले उनीहरु पढ्ने कोठामा पढ्ने–लेख्ने र खेल्ने समय तालिका पनि बनाएर टाँसिदिनुभएको थियो ।
तर उहाँले सोचे जस्तो चाँही भएन । किनकी सरोज र सुमनलाई पढ्न–लेख्न भन्दा पनि कम्प्युटरमा गेम खेल्न औधी रमाइलो लाग्थ्यो । कम्प्युटरमा गेम खेल्न अल्छि लाग्यो भने उनीहरु कार्टून आउने च्यानल लगाएर टि.भी. अगाडी खित्तित्तित्त हाँस्दै रमाँउथे । कहिलेकाँही त साथीहरुको घरबाट कार्टून चित्रको सिडी, डिभीडी नै ल्याएर टि.भीमा कार्टून हेरेरै समय कटाँउथे ।
एक दिनको कुरा हो । बिहानै उनीहरुको घरमा एउटा फोन आयो । फोन स्कूलको प्रिन्सिपल सरले गर्नुभएको रहेछ । प्रिन्सिपल सर सँग कुरा गरिसकेपछी सरोज र सुमनलाई उनीहरुको बुवाले हकार्दै बोलाउनुभयो । अनि बेस्सरी गाली गर्न थाल्नुभयो–“नालायकहरु ! तिमीहरु अचेल होमवर्क गर्दैनौँ रे ! अरु नै साथीको कापीबाट सारेर मात्रै बुझाँउछौ रे ! त्यो पनि कहिले काँही मात्र रे ! अब सधैँ यस्तै गर्ने हो भने तिमीहरुलाई स्कूलबाट सजाँय हुन्छ रे !” उहाँ यति भनेर रिसाँउदै आफ्नो काममा लाग्नुभयो ।
बुवाले बेस्सरी गाली गरेपछी भने उनीहरुलाई साँच्चिकै डर लागेर आयो । हुन पनि कम्प्युटरमा गेम खेलीरहने अनि टि.भीमा कार्टून हेरीरहने गर्नाले उनहिरुको आँखामा पनि समस्या बढ्दै थियो । अर्कोतिर उनीहरु होमवर्क पनि पूरा गर्दैनथेँ । एक दिन त स्कूलमा निर्मला मिसले होमवर्क नगरेको भनेर नराम्रो सँग गाली पनि गर्नुभएको थियो ।
यस घटनापछी उनीहरुले तीन–चार दिन त राम्रैसँग पढे अनि होमवर्क पनि आफैले मिहेनत गरेर गरे । तर पनि “पल्केको तिल्के, घरी–घरी मिल्के” भनेझै उनीहरुलाई कम्प्युटरमा दिनभरी गेम खेल्न पाए हुन्थ्यो भन्ने चाहीँ लागिरहन्थ्यो ।
बुवाको गाली खाएको चार–पाँच दिन पछि एक दिनको कुरा हो । त्यस दिन उनीहरुको बुवा बिहानै अस्पतालमा डिउटीको लागि हिडिसक्नुभएको थियो । बुवा बिहानै हिँडेको थाहा पाएपछी दुबै जना साह्रै रमाए–“आहा ! अब मज्जाले कम्प्युटरमा गेम खेल्नुपर्छ”। उनीहरुले दगुर्दै गएर कोठामा कम्प्युटर अन गरे । कम्प्युटर त एउटा मात्र थियो तर उनीहरु दुई जना थिए । सुमनलाई बन्दुक हान्ने हिरो र भिलेनको थ्रीडि गेम मन पथ्र्यो भने सरोजलाई बाटोमा कार कुदाउने । उनीहरु म पहिला खेल्छु–म पहिला खेल्छु भनेर एक अर्कालाई भन्न थाले । उनीहरु दुबैजना आफूनै पहिला गेम खेल्न चाहन्थेँ । म पहिला खेल्छु भन्दा भन्दै दुबैजना कुटाकुट नै गर्न थाले । झगडा गर्दा सुमन भँइमा पछारियो अनि उ ठुलो स्वरले कंकलाशब्द गरेर रुन थाल्यो ।
उनीहरुको हजुरबुवा धुप बालेर पुजा पाठ गर्दै हुनुहुन्थ्यो । सुमन रोएको सुनेर उहाँ तुरुन्तै कोठामा आउनुभयो । अलि–अलि रिसाँउदै “बिहान–बिहानै के को दन्तबजान गरेको” भनेर सोध्नुभयो । उनीहरु दुबै जनाले एक–अर्कालाई देखाउदै उसले मलाई गेम खेल्न दिएन भन्दै गुनासो गर्न थाले । त्यसपछी हजुरबाले भन्नुभयो–“पर्ख ! आज म तिमीहरुलाई कस्तो गेम खेलाउछु हेर न । म पूजा त सकूँ । तिमीहरुलाई मैले जान्या छु ।” उहाँ यति भनेर पूजा कोठातिर लाग्नुभयो ।
हजुरबाले त्यसो भनेपछी दुबैजना डरले थर्कमान भएर चुप लागे । पूजा गर्न बिथोलेको भनेर बुढाले मार्छन कि क्याहो भनेर उनीहरु साह्रै डराए । उनीहरुको हजुरबा पहिला आर्मीमा हुनुहुन्थ्यो । साठ्ठी वर्ष उमेरको भएपनि उहाँ सधै हृष्ठपृष्ठ र स्वस्थ देखिनुहुन्थ्यो ।
एकछिन पछी हजुरबा आउनुभयो र दुबैको हात समाएर आँगनमा पु¥याउनुभयो । पल्लो घरको रोशनलाई पनि बोलाउनुभयो । अनि तीन जनालाई लाइन लगाएर गोडा फाट, सत्रक, दायाँ घुम–बाँया घुम भन्दै शारीरिक गेम पो खेलाउन थाल्नुभयो । हजुरबाले उनीहरुलाई पुस–अप, चिन–अप, सिट–अप जस्ता गेम पनि सिकाउनुभयो । एक छिन अघि सम्म हजुरबासँग डराएका उनीहरु हाँस्दै रमाउन थाले । आधा घण्टा जति तेस्तो गेम खेलेपछी हजुरबाले भन्नुभयो–“अब प्रत्येक बिहान आधा घण्टा वा एक घण्टा यस्तै गेम खेल्ने अनि पढ्ने बुझ्यौ ? कम्प्यूटरमा गेम चाँही शनिबार मात्रै पालै–पालो एकछिन खेल्ने । लौ जाओ अब, मिलेर पढ्ने लेख्ने काम गर ।”
हजुरबाले गेम खेलाएर यसो भनेपछी उनीहरु पढ्न लेख्न थाले । अर्को दिन पनि उनीहरुले हजुरबा सँग यसरी नै गेम खेले । छिमेकबाट अरु दुई–तीन जना साथीहरु थपिए । यस्तो शारीरिक ब्यायाम गरेर पढ्दा–लेख्दा उनीहरुलाई आफ्नो स्मरणशक्ति बढेको जस्तो, शरीर हलुको भएको जस्तो अनुभव भयो । एक दिन हजुरबाले उनीहरुलाई कराँते वा तेक्वान्दो खेलाउने ठाँउमा भर्ना गरिदिने भनेपछी उनीहरु साह्रै खुसी भएका छन् । कक्षामा पनि सरोज र सुमन अरु साथीहरु भन्दा पनि स्मार्ट बन्न थालेका छन् । अहिले उनीहरुले थाहा पाए– कम्प्युटरमा खेलीने गेम भन्दा त हजुरबाले सिकाएको शारीरिक गेम नै धेरै असल रहेछ ।

Wednesday, June 15, 2011

कि संबिधान–कि छोरी


स्याडस्टोनले बी.ए. पास गरेछ । बिहान म उठ्दा डेरामा बस्ने प्रत्येक छिमेकीहरुलाई मिठाई बाँड्न समेत भ्याइसकेछ उसले । मिठाई पनि कहाँ तिलको लड्डु हो र ? एक–एक डल्ला म.म. । भेज खानेलाई भेज बफ खानेलाई बफ । मैले यहाँलाई यो जानकारी गराइरहनु पर्दैन कि स्याडस्टोन र म.म. एक अर्काका परिपुरक हुन भनेर ।
उठेर मुख धुँदै थिँए । उ एउटा गित गुन–गुनाउदैँ थियो–
छोरी देउ....छोरी देउ
छोरी देउ लौन मलाई
रेशमी..रेशमी..रेशमी
रेशमी अंगालोले बेरीदेउन मलाई
“अच्छा स्याडे ! तँ आज यस्तो रोमान्टिक किन हँ ?” मैले भनेँ । स्याडस्टोनले चिया दिँदै सुस्तरी भन्यो–“ मैले बी.ए. पास गरेँ थाहा छैन तँलाई , अब बिहे पनि पास गर्नु प¥यो नी ? त्यसैले पल्लो कोठाको त्यो बुढाले सुन्ने गरी गा’को । त्यसकी छोरी क्या च्वाँक छे यार !” मैले भनेँ– “तँ पनि महाँको कन्याराशी हुन लागिस यार !” उसले रिसाउदै भन्यो–“उसको बाउले खै हामीलाई संबिधान दिएको ? सभासद हो नी उसको बाउ । अब त्यो बुढाले कि मलाई छोरी दिनुपर्छ बिक नयाँ संबिधान ।”
स्याडस्टोन दिँउसो कहाँ जान्छ मलाई थाहा हुन्न । त्यो साँझ म एक्लै टिभी हेर्दै थिँए । आश्र्चय ! म एउटा घोर ठुलो आश्र्चयमा परेँ । टेलिभिजनमा त स्याडस्टोन देखियो । पुरै सडक जाम गरेर उ एउटा जुलुसमा भाषण गरिरहेको थियो–
आदरणिय उत्पीडित यूवा साथीहरु,
हाम्रो संगठन उत्पीडित अबिवाहित यूवा संञ्जाल यि सभासद सभासदनी सँग के कुराको जोडदार माग गर्दछ भने– हामीलाई छिटो भन्दा छिटो संबिधान देउ । यदी समयमा संबिधान दिन सक्दैनौँ भने तिमीहरुका छोरीहरु वा तिमीहरुका आसेपासे, नातागोताका तरुनी छोरीहरु, हामी अबिवाहित यूवाहरुलाई कन्यादान गर ।
जोडदार ताली बज्छ, स्याडस्टोन एक पलक मुस्कुराएर फेरी औंला उचालेर भाषण गर्न थाल्छ । उसलाई चारैतिरबाट क्यामेराहरुले निसाना लगाइरहेका थिए । “साथीहरु, म अझै के भन्न चाहन्छु भने–हामीले आन्दोलनमा लड्दै पढ्दै बी. ए. पास ग¥यौं, हामीले टायरको गन्ध सुँघ्दै एम.ए ग¥यौँ । हुनेवाला ससुरा बाहरु लाई छोरी देउ भन्दा–“जब देशमा नयाँ संबिधान बन्छ, तब तपाँईलाई छोरी पक्का” भन्ने गर्छन । उनीहरु भन्छन्–“के छ तिम्रो सरकारी जागिर ? के छ तिम्रो राजनीतिक हैसियत ? वा तिमी कुन डन संग आबद्ध छौ” ? यस्ता तिखा बचनले घाइते भएका सारा यूवाहरु अब चुप लागेर बस्नु हुन्न । अब हामीलाई छिट्टै संबिधान चाहिन्छ । यदी समयमै संबिधान दिन सक्दैनन् भने यिनिहरुले हामीलाई छोरी दिनुपर्छ” ।
टेलिभिजनमा उसको यति भनाई राखेपछि समाचार बाचिकाले भनिन्– भोली उत्पीडीत यूवा संञ्जालको आयोजनामा उपत्यका बन्द हुनेछ ।
उफ ! फेरी बन्द ।
भोली हिँडेरै अफिस पुग्नुपर्ने भो । कोठामा त आओस त्यो स्याडे ! एक लात जमाइनछु भने । कत्ति न नेता भएको । टि.भी. बन्द गरिदिँए र सुँते अनि पुगेँ एउटा स्वप्नलोकमा–
एउटा चिटिक्क परेको बिलासी कोठा । जहाँ ठुलो ऐना, त्यस वरीपरी मेकअपका सामानहरु बग्रेल्ती छन् । भित्तामा सभासद् ज्यूको ठुलो फ्रेममा गाला फुलाएर मुस्कुराइरहेको फोटो छ । एउटी यूवती लामो सिल्की केश, बदामे गाजलु आँखा, टिमिक्क परेको भेष्ट र स्कटमा सजिएकी छे । प्राय शहरमा यस्ता यूवतीलाई च्वाँक शब्दद्धारा संबोधन गर्ने गरिन्छ । तर अहिले उनको त्यो अनुहार भरी चिन्ताका फेयर एण्ड लब्ली पोतिएको थियो । वर्तमान राजनीतिक दुश्चक्रका कारण वा भनौँ स्याडस्टोन नेतृत्वको उत्पीडित अविवाहित यूवा सञ्जालका कारण उनी नजरबन्दमा जस्तै परेकी थिइ ।
उ कोठाको एउटा देवीको चित्र अगाडी क्वाँ..क्वाँ.. रुँदै हात जोडेर याचना गरीरहेकी थिई– “म किन सभासदकी छोरी भएँ ? हे सन्तोषी माता प्लिज मलाई सन्तोष पार । मेरो ड्याडीले संबिधान बनाइस्येन भन्दैमा हाम्रो अधिकार खोस्न यि मोराहरुलाई कसले अधिकार दियो ? यिनिहरुको डँडाल्नो भाँच्न किन पुलिसहरु अघि नसरेका ? हे मातेश्वरी सन्तोषी, तिमीलाई कोटी–कोटी नमस्कार छ । हामी सभासदका छोरीहरुलाई यि लफङ्गा मोराहरुबाट मुक्त पारीदेउ । तिमीलाई कोटी–कोटी नमस्कार छ । धुप र दियो बाली । उस्लाई पाँउ अचाक्ली मिठो लाग्थ्यो । सन्तोषीमाता अमिलो स्वादको घोर बिरोधी हुनाले उ पाँउ समेत त्यागेर भक्तिभावमा लीन भैरहन्थी । पूजा पाठ सकेर झ्यालबाहिर हेरी । बाहिर उत्पीडित अविवाहित यूवा सञ्जालका कार्यकर्ताहरुको जुलुस नारा लगाइरहेको थियो–
कि त छोरी देउ
कि त संबिधान
एउटा कस्तो स्थीति सिर्जना भयो भने सारा सभासदका छोरीहरु घरभित्रै लुकेर बस्नुपर्ने बाध्यतामा परे । बाहिर निस्किए उत्पीडित यूवा सञ्जालका कार्यकर्ताहरुले अपहरण गरेर भए पनि बिहे गर्न थाले । उनीहरु बाटो घाटोमा असुरक्षित हुन थालेपछि एकातिर सरकारले सभासदका एक छोरी बराबर दुई जना सशस्त्र प्रहरी गार्ड उपलब्ध गराउने निर्णय गर्दै थियो भने अर्कोतिर तरुनी केटी सबहे गर्न पाइन्छ भन्दै चालिस–पैतालिस कटेका अविवाहित कुमारहरु पनि सो सञ्वालको सदस्य बन्दै जुलुसमा सहभागी हुँदै थिए ।

प्रत्येक सभासदका निवास अगाडी उक्त अविवाहित यूवा जत्था कि संबिधान देउ कि छोरी भन्दै नारा लगाउदै निरन्तर धर्नामा बसेपछी पुलिसका लौराहरुका कन्सीरीका रौँ तातेर आउन थाल्यो । जुलुसमाथि भटाभट पुलिसका लौराहरु बजारिन थाले । अश्रुग्याँस प्रहार भयो । स्याडस्टोन सबैभन्दा अग्रपंतिमा थियो । उसको टाउकोमा लगातार पुलिसले लाठी हानन थाल्यो । रगताम्मे भएको स्याडस्टोन चिच्याँउदै भुँईमा ढल्यो । म पनि बेस्सरी चिच्याएछु–“स्याडस्टोन”! मेरो स्वप्न यात्रा भंग भयो । बिहान पो भैसकेछ ।
ढोकामा अशान्तिका खबरले भरीएको शान्तिपुर दैनिक आइसकेको रहेछ । मुख पृष्टमै स्याडस्टोनलाई साथीहरुले काँधमा बोकेको, फूलमालाले ढपक्कै ढाकिएको फोटो सहित यस्तो समाचार छापिएको थियो–
उत्पीडित अविवाहित यूवा संजालका अध्यक्ष स्याडस्टोनलाई एक बरिष्ट सभासदकी छोरी दिने निर्णय भएपछी दुई साता लामो आन्दोलन रोकिने भएको छ । आन्दोलनकारी र सभासदहरु सहित साँझ होटल हायतमा बसेको बैठकले अबको दश बर्षमा पनि संबिधान बन्ने संभावना नभएको कारण एक बुँदे सम्झौता गर्दै स्याडस्टोनलाई बेहुलो बनाउने निर्णय गरेको हो । अर्कातिर संगठनमाथि स्याडस्टोनले गद्धारी गरेको भन्दैै एक समुहले उहँका हुनेवाला ससुराको पुत्ला जलाउदै आन्दोलन नरोकिने जनाएको छ । साथै..........
जे भएपनि उ अब सभासदको ज्वाँई हुने भयो । म पनि सभासदको ज्वाँइको साथी हुने भएँ । यही नातामा अब कसो एउटा भन्याजस्तो जागिर नपाइएला त ? यही सोच्दै, खुसीले रमाउदै चिया पकाउदै थिँए म । ढोकामा टुप्लुक्क स्याडस्टोन आइपुग्यो । अबिरले रात्ताम्मे भएको, फुलको माला लगाएको उसलाई बधाई दिँए । उसले भन्यो– “थ्याङ्क्यु यार, थ्याङ्क्यु भेरी मच, तर एउटा कुरा दुख नमान है?”
मैले भनेँ–“के कुरा” ?
उसले भन्यो–“तीन दिन पछी मेरो धुमधाम सँग बिहे हुँदैछ । तँ अब अर्कै कोठा खोजेर बस् । भोली सम्म खोजीसक्नु । तेरो सामान जति छ, मिलाएर लैजानु ।”
उ यति भनेर हिँडिहाल्यो । म छाँगाबाट खसेजस्तो भएँ । अब कहाँ खोज्ने डेरा ? संबिधान समयमै नबनेको सारा पीडाको थुप्रो त मै माथि पो खनियो । सायद समयमै संबिधान बनेको भए माथिका जस्ता घटनाक्रमहरु घट्ने थिएनन् र आज मैले यसरी डेरा खोज्न भौँतारीनु पर्ने थिएन । ए हजुर ! छ कतै तपाइहरुको आस–पास तिर एउटा डेरा ? भए लौन यसमा इमेल गर्दिनुस–jrshambhu@yahoo.com